راز گریه‌ی کوکان از زبان امام صادق علیه السلام

 

 

 

 

... مفضل غرق در کلام امام بود و از این همه عظمت و حکمت که در جای جای ‏نهادِ زمین و آسمان و خویش، خدا را فریاد می‌زدند، در بهت!‏ ، که امام بعد از بیان علت باهوش نبودن و خالی الذهن بودن انسان در هنگام ‏تولد، فرمایشش را اینگونه پی گرفتند:‏

فواید گریه کودکان

ای مفضل! از منافع گریه کودکان نیز آگاه باش. بدان که در مغز کودکان رطوبتی است که ‏اگر در آن بماند بیماریها و نارساییهای سخت و ناگوار به او رساند؛ مانند نابینایی و جز آن. ‏گریه آن رطوبت را از سر کودکان سرازیر و بیرون می‌کند و بدین وسیله سلامتی تن و ‏درستی دیده ایشان را فراهم می‌آورد. پدر و مادر از این راز آگاه نیستند و مانع آن ‏می‌شوند که کودک از گریه‌اش سود ببرد. اینان همواره در سختی می‌افتند و می‌کوشند ‏که او را ساکت کنند و با فراهم کردن خواسته‌هایش از گریه بازش دارند، ولی نمی‌دانند ‏که گریه کردن به سود اوست و سرانجام نیکی پیدا می‌کند.
بدین ترتیب چه بسا که در اشیا، منافعی نهفته باشد که معتقدان به اهمال و بی تدبیری ‏در کار عالم از آن غافل‌اند و اگر می‌دانستند، هیچ گاه نمی‌گفتند که فلان چیز بی ثمر ‏است؛ زیرا آنان از اسباب و علل آگاه نیستند. براستی هرچه را که منکران نمی‌دانند ‏عارفان می‌بینند. چه بسیار است چیزهایی که دانش اندک آفریدگان از آن کوتاه و خالق ‏آفرینش با دانش بی پایانش از آن آگاه است. قداستش عظیم و کلمه‌اش والاست.

ای مفضل! در تمام اعضای جسم آدمی و تدابیری که در آنها نهفته است، اندیشه کن
و اما آبی که از دهان کودکان سرازیر می‌شود و خارج می‌گردد، رطوبتی است که اگر در ‏بدنهایشان بماند، آثار وخیمی بر جای می‌گذارد. چنانکه می‌دانی گاهی که رطوبت بدن چیره ‏می‌شود (و بر دیگر عناصر[منظور طبایع چهارگانه در طب قدیم]، غلبه می‌کند) شخص، دچار کودنی، دیوانگی، کم عقلی، فلج ‏و لقوه و جز آن می‌گردد.
خداوند جل و علا تدبیر چنان نمود که این رطوبت در دوران کودکی از دهانشان بیرون رود و ‏در بزرگی از سلامت تن برخوردار گردند. بدین ترتیب، پروردگار به خاطر نادانی آفریدگان بر ‏آنان منت نهاد و تفضل نمود. اگر اینان از داده‌ها و نعمتهای بی شمار او آگاه بودند. هیچ ‏گاه در معصیت و لغزش از فرمانش فرو نمی‌افتادند. پاک و منزه خدایی که چه بزرگ است ‏نعمتهای او بر مستحقان و دیگر آفریدگان! و چه والاتر است از آنچه باطل گرایان ‏می‌پندارند.‏



اعضای بدن و فواید هر کدام
ای مفضل! در تمام اعضای جسم آدمی و تدابیری که در آنها نهفته است، اندیشه کن. ‏دستها برای کار کردن، پاها برای رفتن، دیدگان برای راه یافتن و دیدن، دهان برای خوردن، ‏معده برای هضم کردن، کبد برای تصفیه نمودن، منافذ خروجی بدن برای دفع فضولات ‏جسم، ظرفهایی برای حمل آنها و فرج برای حفظ نسل آفریده شده اند؟ اگر ژرف در کار ‏تمام عضوهای بدن اندیشه نمایی می‌یابی که هر چیزی از سر حکمت و تدبیر و استواری ‏پدید آمده است.‏